Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 2/2/2022, η διαδικτυακή ημερίδα με θέμα «Για ένα συνδυασμένο και βιώσιμο τουρισμό  στην Σπάρτη και στη Λακωνία», την οποία συντόνισαν εκ μέρους του Ινστιτούτου Σπάρτης η κ. Αναστασία Κανελλοπούλου και εκ μέρους του ΕΛΦΟΒΑ ο κ. Γιώργος Κωστάκος

Οι εξαιρετικές συμμετοχές επέτρεψαν να πραγματοποιηθεί ένας πολύ διαφωτιστικός διάλογος σε σχέση με το μέλλον και τις προοπτικές της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής μας, με βάση συνδυασμένες δράσεις δημοσίων και ιδιωτικών φορέων.

Οι ομιλητές έδωσαν πολλές πληροφορίες, εμπειρίες και ιδέες , οι οποίες μπορούν να φανούν εξαιρετικά χρήσιμες στην προσπάθεια να διαμορφωθεί ένα σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης του Δήμου Σπάρτης , αλλά και της Λακωνίας γενικότερα, με την αξιοποίηση συνδυαστικά και στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης όλων των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ιστορίας και του φυσικού περιβάλλοντος της πόλης και του νομού μας.

                  

 

Από τα σημαντικότερα συμπεράσματα της συζήτησης είναι τα ακόλουθα:

• Το γεγονός ότι δεν αναπτύχθηκε στην περιοχή ο μαζικός τουρισμός αποτελεί ευκαιρία για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός νέου μοντέλου τουρισμού που μετά την κλιματική κρίση και την πανδημία διαμορφώνεται σταδιακά στην Ευρώπη και στον κόσμο και αποζητά ποιότητα και αυθεντικότητα

• Είναι σημαντικό να προσδιοριστεί ο προσανατολισμός της περιοχής μας προς το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που κρίνουμε ότι μας ενδιαφέρει και μας συμφέρει περισσότερο , αναλύοντας τις διεθνείς τάσεις και λαμβάνοντας υπ’ όψη τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την ψηφιακή εποχή μας και από τις διαρκώς αναδυόμενες νέες μορφές κρίσεων

• Το τουριστικό μοντέλο πρέπει να είναι βιώσιμο και αειφόρο , να μπορεί δηλαδή να επιβιώσει και στις κρίσεις , προσαρμοζόμενο κάθε φορά με ευελιξία στα νέα δεδομένα. Καθοριστικό εργαλείο για την βιωσιμότητά του είναι η ανάπτυξη υποδομών, αλλά και μηχανισμού  διαχείρισης προορισμού, όπως και το τουριστικό μάρκετινγκ.

• Είναι καθοριστικής σημασίας η συμμετοχή και η συναίνεση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, επιχειρήσεων, οργανώσεων και των πολιτών  στην προσπάθεια διαμόρφωσης ενός στρατηγικού σχεδίου για την ανάπτυξη του τουρισμού , γιατί μόνον αν συμμετέχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα υπάρξει η δυνατότητα δημιουργίας ανάλογης κουλτούρας που θα επιτρέψει την εφαρμογή του σχεδίου και την περαιτέρω ανάπτυξή του

• Υπήρξε η διαπίστωση ότι ενώ ο ιδιωτικός τομέας τις περισσότερες φορές πρωτοπορεί, το κράτος λειτουργεί ως τροχοπέδη και ως πρόσκομμα, δημιουργώντας εμπόδια ή αρνούμενο να προσαρμοστεί στις πραγματικές ανάγκες της τουριστικής οικονομίας.

• Υπάρχει ευρύ πλέγμα κινήτρων για τους επενδυτές στον τομέα του τουρισμού, αλλά είναι αναγκαίο να διαφοροποιούνται τα κίνητρα , είτε είναι επενδυτικά είτε είναι εργασιακά, από περιοχή σε περιοχή και ανάμεσα στα επίπεδα και στα μοντέλα  της επιχειρηματικότητας ( πχ αγροτουρισμός, μαζικός τουρισμός, πολιτιστικός τουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, τουρισμός υγείας  κλπ)

• Οι υποδομές για οικοτουρισμό στα βουνά, όπως το Mainalon Trail και Sparta Trail,  που απαιτούν μικρές δαπάνες και αρκετό εθελοντισμό για τη δημιουργία και τη συντήρησή τους, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ευελιξία και λογική αυτοματισμού από τις αρχές ως προς την χρηματοδότησή τους. 

• Ο στρατηγικός σχεδιασμός για βιώσιμη ανάπτυξη, όπως το πρόσφατο σχέδιο του Δήμου Καλαμάτας που διαμορφώθηκε από ομάδα 70 εθελοντών (επιστημόνων, επαγγελματιών, πολιτών) και κατατέθηκε για χρηματοδότηση στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα των 100 κλιματικά ουδέτερων και έξυπνων πόλεων, θα πρέπει να αποτελεί  μπούσουλα για συνδυασμό στόχων και δράσεων, βέλτιστη χρήση πόρων και οικονομίες κλίμακας 

• Η Πελοπόννησος θα πρέπει να αντιμετωπισθεί στον σχεδιασμό της Τουριστικής Ανάπτυξης ως ενιαία γεωγραφική, πολιτιστική ενότητα και όχι ως δύο χωριστές διοικητικές μονάδες, προκειμένου να συνδυαστούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του κάθε νομού και πόλης, και να αναδειχθούν υποδομές και προγράμματα που ενισχύουν την επισκεψιμότητα, την επέκταση της παραμονής και την διάχυση των τουριστών στην ενδοχώρα. 

• Υπήρξε κοινή διαπίστωση ότι υπάρχει σοβαρό έλλειμμα στις υποδομές μεταφορών προς την Λακωνία και εντός της Λακωνίας, συνθήκη που δυσκολεύει την επιχειρηματικότητα και τον προσανατολισμό του τουρισμού σε ευρύτερες ομάδες στόχους. Επειδή η έκκεντρη θέση του αεροδρομίου της Καλαμάτας δεν είναι η καταλληλότερη για την ανάπτυξη πτήσεων charter προς την Λακωνία, η καλύτερη δυνατή εξέλιξη για την διεύρυνση των πληθυσμών στόχων είναι το τραίνο (που δεν υπάρχει και πρέπει να γίνει) και οι οδικές προσβάσεις προς τον Νομό και εντός του Νομού, που πρέπει να βελτιωθούν νότια της Σπάρτης, ιδιαίτερα προς Μονεμβάσια/ Νεάπολη και Γύθειο.

• Η παράκτια περιοχή του Νομού θα μπορούσε να αποτελεί πύλη εισόδου τουριστών από την Αθήνα και από τα νησιά, και γι’ αυτό η δημιουργία των προϋποθέσεων για συγκοινωνιακή σύνδεση μέσω υδροπλάνων αποτελεί μίαν αποτελεσματική λύση που χρήζει σοβαρής εξέτασης και εποχιακής τουλάχιστον εφαρμογής

• Το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ αποτελούν τις πλέον σημαντικές πηγές χρηματοδότησης για τις αναγκαίες υποδομές και η επίσπευση της απορρόφησής τους αποτελεί όρο για την επιτυχία των στόχων. Γι’ αυτό το ξεκαθάρισμα των στόχων και η ετοιμότητα των θεσμικών εταίρων και των ιδιωτών αποτελεί προϋπόθεση για την συντεταγμένη αναπτυξιακή πορεία του τόπου μας.

• Επιτυχία της βιώσιμης και ανθεκτικής ανάπτυξης σημαίνει ότι η τουριστική επιχείρηση παραμένει ζωντανή απέναντι σε κάθε μορφής δυσκολία και ο τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι να συμφωνηθεί από όλους τους  ενδιαφερόμενους ότι οι επιχειρήσεις θέλουν να βγάλουν κέρδη , οι εργαζόμενοι να είναι ευχαριστημένοι, να επιδιώκουν όλοι το ίδιο όραμα, να συμμετέχουν στην αντιμετώπιση των εμποδίων και να προβαίνουν σε δράσεις ( actions) για βιώσιμα έργα. Γι’ αυτό απαιτείται η ανάπτυξη εργαλείων όπως η «διαχείριση προορισμού».

• Η  Λακωνία και η Σπάρτη, λόγω της καταπληκτικής ιστορίας και του υπέροχου φυσικού περιβάλλοντος, αποτελούν ένα από τα καλύτερα «οικόπεδα» της τουριστικής αγοράς και μπορεί να γίνει πρότυπος προορισμός ήπιου και εναλλακτικού τουρισμού..

• Το μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα της Σπάρτης και της Λακωνίας είναι η πολιτιστική της κληρονομιά, η διαχρονική της ιστορία. Ο συνδυασμός μνημείων και αρχιτεκτονικών τοπίων σε σχέση με τον απαράμιλλο και παρθένο φυσικό πλούτο είναι συνδυασμός που σπάνια έχει επιβιώσει από την λαίλαπα του μαζικού τουρισμού. Αν σε αυτά προστεθεί η ανθρώπινη διάσταση και η παράδοση που μένει ζωντανή και ανεξίτηλη, τότε η Λακωνία θα πρέπει να χαρακτηρισθεί ως ένας από τους πλέον αυθεντικούς προορισμούς. 

• Τα παραπάνω πλεονεκτήματα σε συνδυασμό με δράσεις για την ανάδειξη του ιστορικού και κοινωνικού της πλούτου, όπως ήδη έχουν δρομολογηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού , αποτελούν σταθερή βάση για την τουριστική ανάπτυξη με αυθεντικό βιώσιμο προφίλ. Οπωσδήποτε όλα αυτά για να κινηθούν στα πλαίσια της αειφορίας απαιτούν την μέτρηση της φέρουσας ικανότητας του Νομού και της Σπάρτης, προκειμένου να διασφαλίσουν  ποιοτικές υπηρεσίες στο σωστό κόστος για τον σωστό αριθμό τουριστών.

• Εν δυνάμει σημαντική πηγή τουριστών είναι οι απόδημοι Λάκωνες των ΗΠΑ και άλλων χωρών, το ενδιαφέρον των οποίων για τις ρίζες τους έχει αυξηθεί με τις γενεαλογικές μελέτες που διεξάγονται τα τελευταία χρόνια εντός και εκτός Ελλάδος. 

 

Το τελικό συμπέρασμα της Ημερίδας ήταν ότι η Σπάρτη και η Λακωνία αποτελούν μια σύνθεση από μοναδικά και διακριτά ιστορικά, κοινωνικά, φυσικά πλεονεκτήματα, τα οποία στο μεγαλύτερο ποσοστό τους , παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει κατά καιρούς, παραμένουν αναξιοποίητα, λόγω του αποσπασματικού χαρακτήρα των παρεμβάσεων. 

 

Γι’ αυτό ο στόχος πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός στρατηγικού σχεδίου με συμμετοχή του πολύ αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού και με  συναίνεση των ενδιαφερομένων, προκειμένου να συνδυαστούν όλοι οι παραγωγικοί πόροι και να διασφαλιστεί ότι η προστιθέμενη αξία τους θα παραμένει στον τόπο, προσελκύοντας επενδυτές, επισκέπτες και κυρίως νέους ανθρώπους που θα δουν ελκυστικές ευκαιρίες για το μέλλον τους .

 

Στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Σπάρτης : http://www.institoutospartis.gr/gr/list/533

μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να παρακολουθήσουν  και το σύνολο της ημερίδας και καθέναν από τους ομιλητές ξεχωριστά.

 

 

Οι συνδιοργανωτές:

 

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΠΑΡΤΗΣ   -   ΕΛΦΟΒΑ