ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΕΛΕΦΙΝΑΣ

ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΕΛΕΦΙΝΑΣ           
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2020, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Διοικητηρίου Λακωνίας με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Σπάρτης, των Κοινοτήτων και των συλλογικών φορέων  του πρώην Δήμου Οινούντος, η ενημερωτική Ημερίδα  με θέμα: «ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΕΛΕΦΙΝΑΣ: Η εξέλιξη του έργου και η διαχείριση του».
Τα ζητήματα που αποτέλεσαν και την πεμπτουσία της συζήτησης της 2ας Οκτωβρίου στο Διοικητήριο Λακωνίας, είναι:
1. Να δημιουργηθεί και πρόσθετος αγωγός που θα παροχετεύσει νερό για άρδευση από το Φράγμα Κελεφίνας στις Κοινότητες του πρώην Δήμου Οινούντος ( Σελλασία , Κονιδίτσα, Βρέσθενα, Βασσαράς Βουτιάνοι ,Θεολόγος )
2. Να δοθεί η δυνατότητα με φυσική ροή να αρδευθούν από το Φράγμα Κελεφίνας εκτάσεις του πρώην Δήμου Θεραπνών και συγκεκριμένα εκτάσεις που βρίσκονται σε υψόμετρο των Κοινοτήτων Κεφαλά, Χρυσάφων, Αγίων Αναργύρων, Γκοριτσάς Καλλονής όπου το νερό μπορεί να φθάσει με φυσική ροή και σε συνδυασμό με μικρή άντληση , αφού η στεφάνη του Φράγματος φθάνει τα 550 μέτρα. Η πρόταση αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της άντλησης  με γεωτρήσεις από 250 έως και 600 μέτρα βάθος για την άρδευση των ελαιοδένδρων, όπως γίνεται σήμερα
3. Να επικαιροποιηθούν τα στοιχεία της γεωργο-οικονομικής μελέτης του έργου , διότι έχουν αλλάξει πάρα πολύ τόσο τα δεδομένα των καλλιεργειών , όσο και οι συνθήκες άρδευσης
4. Σε ό,τι αφορά στις Παραευρώτειες Κοινότητες του Δήμου Σπάρτης, Αφυσσού, Πλατάνα, Σκούρα, Αμύκλες,  στις κοινότητες του πρώην Δήμου Μυστρά, όπως και στις κοινότητες  του πρώην Δήμου Φάριδος , αυτές  προβλέπεται ήδη να αρδευτούν από το Φράγμα Κελεφίνας
Στις παραπάνω θέσεις απάντησαν θετικά όλοι οι παρευρισκόμενοι θεσμικοί παράγοντες και συμφωνήθηκε να ζητηθεί από την ΠΕ Λακωνίας και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να συντάξουν τα αναγκαία τεχνικά δελτία ώστε να προωθηθεί τώρα που είναι η στιγμή για τις μελέτες των δικτύων και τις αποφάσεις για την διαχείριση του νερού του Φράγματος, τα συγκεκριμένα δελτία και να προωθηθούν στην συνέχεια  για χρηματοδότηση στον αρμόδιο Υφυπουργό κ. Κώστα Σκρέκα.
Σύμφωνα δε με την ενημέρωση της Ομάδας Πρωτοβουλίας που επισκέφθηκε τον κ. Σκρέκα για το θέμα αυτό, ο Υφυπουργός είναι σύμφωνος με τα παραπάνω αιτήματα. Επομένως αυτό που μένει είναι η ενεργοποίηση των τοπικών θεσμικών παραγόντων προς την κατεύθυνση αυτή.
Στις ομιλίες τους οι εισηγητές της Ημερίδας ανέφεραν τα εξής:
Στην εισαγωγική της ομιλία η Πρόεδρος του Ινστιτούτου Σπάρτης κ. Αναστασία Κανελλοπούλου αναφέρθηκε στο χρονικό του εν λόγω φράγματος , στις πρώτες ουσιαστικές ενέργειες επί Δ/ντη Εγγείων Βελτιώσεων Αλέκου Μαυρομιχάλη το 1994, στην αναβίωση του θέματος επί Νομαρχίας Κώστα Φούρκα, στην ολοκλήρωση της μελέτης από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ)  επί Υπουργίας Τσαφτάρη, στην αδειοδότηση του έργου επί ΥΠΑΑΤ Αποστόλου και στην ένταξη του έργου σε πρόγραμμα χρηματοδότησης προκειμένου να ξεκινήσει η κατασκευή του επί  ΥΠΑΑΤ Σταύρου Αραχωβίτη.
Στην συνέχεια η κ. Κανελλοπούλου αναφέρθηκε στην χρονική στιγμή κατά την οποία επιλέχθηκε να πραγματοποιηθεί η ημερίδα και εξήγησε ότι τώρα ξεκινούν οι μελέτες για τους αγωγούς μεταφοράς του νερού του Φράγματος  και επομένως είναι κρίσιμο ζήτημα να αποφασισθεί προς ποια κατεύθυνση και για ποιόν αναπτυξιακό στόχο θα χρησιμοποιηθούν τα νερά του Φράγματος. Άρα είναι σημαντικό για τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές του Δήμου Σπάρτης να γίνουν τώρα οι προτάσεις που αποτελούν και το κεντρικό ζήτημα της Ημερίδας, εφ’ όσον η ελαιοπαραγωγική δραστηριότητα είναι η κύρια πηγή πλούτου για την περιοχή.  Εξ άλλου η Ομάδα Πρωτοβουλίας που διοργάνωσε την Ημερίδα, έθεσε τα θέματα αυτά στην συνάντηση που είχε με τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κώστα Σκρέκα , ο οποίος κατανόησε την σοβαρότητα των ζητημάτων που του ετέθησαν και άμεσα ζήτησε τεχνικά δελτία για τις προτεινόμενες κατευθύνσεις των δύο αγωγών.
Στην συνέχεια ο πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και βουλευτής Λακωνίας κ. Σταύρος Αραχωβίτης απηύθυνε έναν σύντομο χαιρετισμό και ενημέρωσε για την απόφαση ένταξης και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου, ενώ παράλληλα επικρότησε την πρωτοβουλία για την Ημερίδα , διότι , όπως τόνισε , είναι η στιγμή να συζητηθούν οι αγωγοί του Φράγματος, αφού πλέον είναι η ώρα για τις συγκεκριμένες μελέτες και τις αποφάσεις για την κατεύθυνση της  διοχέτευσης του νερού για άρδευση.
Ο θεματικός Αντιπεριφερειάρχης , αρμόδιος για τα Φράγματα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, κ. Νίκωνας Τζινιέρης, αναφέρθηκε στην συνέχεια στην χωροθέτηση του Φράγματος,  στα τεχνικά του χαρακτηριστικά και στις δυνατότητες άρδευσης με φυσική ροή  σε συνδυασμό με μικρή άντληση. Παράλληλα ο κ. Τζινιέρης αναφέρθηκε στο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των απαλλοτριώσεων , οι οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει και προβλέπεται  να ολοκληρωθούν τον Απρίλιο του 2021, επεσήμανε ότι μετά την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων θα προκηρυχθεί διεθνής διαγωνισμός για την κατασκευή του έργου, έδωσε του χάρτες της μελέτης του Φράγματος στις οποίες φαίνεται ξεκάθαρα πώς θα διαμορφωθεί τεχνικά το Φράγμα όταν ολοκληρωθεί και διευκρίνισε ότι πλέον προβλέπεται ο αγωγός μεταφοράς νερού να περάσει ανατολικά της κοινότητας Θεολόγου , να δημιουργηθεί δεξαμενή νερού στα 500 μέτρα και από εκεί πλέον να γίνει η διανομή προς τις κατευθύνσεις που θα προβλεφθούν από την νέα μελέτη των αγωγών μεταφοράς του νερού.
Ο τεχνικός σύμβουλος της Ομάδας Πρωτοβουλίας μεταλλειολόγος – υδρογεωλόγος κ. Σταύρος Καλαβρυτινός ενημέρωσε για την αρχική ανησυχία που ενεργοποίησε το Ινστιτούτο Σπάρτης, τις κοινότητες και τους φορείς του πρώην Δήμου Οινούντος ότι ο αγωγός που προβλεπόταν στην αρχική μελέτη και στην μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα κατέληγε στον Κλαδά και με αυτό τον τρόπο δεν θα υπήρχε η δυνατότητα άρδευσης των ελαιοπαραγωγικών περιοχών Οινούντος και Θεραπνών. Επεσήμανε ότι η ενημέρωση του κ Τζινιέρη για την μεταφορά του αγωγού ανατολικά του Θεολόγου και για την δημιουργία  στην συνέχεια δεξαμενής στα 500 μέτρα,  επιτρέπει να δρομολογηθούν οι  εξελίξεις για άρδευση προς τις προτεινόμενες περιοχές. Τέλος ο κ. Καλαβρυτινός ανέδειξε και άλλες ευκαιρίες που υπάρχουν για δημιουργία αρδευτικών έργων στην περιοχή και οι οποίες υπάρχουν είτε σε μορφή ολοκληρωμένων μελετών είτε σε μορφή τεχνικών περιγραφών στα αρχεία της πρώην Υπηρεσίας Εγγείων Βελτιώσεων. Συμφώνησε δε ότι η εισήγηση Τζινιέρη δείχνει μεγάλη βελτίωση  προς την κατεύθυνση ορθολογικής αξιοποίησης του έργου του Φράγματος .
Ο Πρόεδρος της Κοινότητας Βρεσθένων κ. Γιάννης Δημαράς, ως εκπρόσωπος των Προέδρων των Κοινοτήτων και των Συλλογικών Φορέων του πρώην Δήμου Οινούντος επεσήμανε την αναγκαιότητα να προβλεφθεί η άρδευση των κοινοτήτων του πρώην Δήμου Οινούντος, οι οποίες είναι παρακείμενες του Φράγματος, είναι περιοχές με ήδη αρδευόμενες μεγάλες εκτάσεις ελαιοπαραγωγής, και φυσικά, ακόμα και δίκην αντισταθμιστικών ωφελειών, μιας και το Φράγμα γίνεται στην περιοχή Οινούντος και προκαλεί μεγάλες ανατροπές   ( φυσικά παρέχει και πλεονεκτήματα), θα πρέπει να αντιμετωπισθεί η εξαίρεσή τους από την άρδευση και να προβλεφθεί αγωγός άρδευσης και για τις εν λόγω περιοχές. Τόνισε δε ότι από πλευράς χρόνου είναι η πλέον κατάλληλη στιγμή για την ανάληψη πρωτοβουλιών προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο βουλευτής Λακωνίας κ. Νεοκλής Κρητικός στην ομιλία του τόνισε την ανάγκη ύπαρξης ενιαίου λόγου για την υποστήριξη των θεμάτων της Λακωνίας και της Σπάρτης στην συγκεκριμένη περίπτωση. Επεσήμανε την σημασία ανάληψης πρωτοβουλιών για το νερό στον Νομό μας , εφ’ όσον φαίνεται καθαρά ότι στις επόμενες δεκαετίες το πρόβλημα του νερού θα είναι μείζον και κατά συνέπεια απαιτείται η συνολική αντιμετώπιση της διαχείρισης των υδάτων στο Νομό και κυρίως του υδάτινου δυναμικού του Ευρώτα. Ο κ. Κρητικός τόνισε την σημασία της πρωτοβουλίας της Ημερίδας, την αναγκαιότητα να αρδευτούν κατά προτεραιότητα περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα άρδευσης, όπως η περιοχή του πρώην Δήμου Οινούντος, αλλά και όσες άλλες περιοχές χρήζουν ανάλογης αντιμετώπισης και  επεσήμανε την ανάγκη όλοι μαζί να διεκδικήσουμε για να πετύχουμε την μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα του έργου της Κελεφίνας
Ο Αντιπεριφερειάρχης Λακωνίας κ. Θεόδωρος Βερούτης αναφέρθηκε στην σημασία της Ημερίδας και στο ιστορικό του έργου τονίζοντας την μεγάλη συμβολή του πρώην Νομάρχη Κώστα Φούρκα στην ουσιαστική δυναμική επανεκκίνηση του έργου. Εξήγησε ότι από το πρόγραμμα Αλέξανδρος Μπαλτατζής χρηματοδοτήθηκε η μελέτη του έργου , αλλά υπήρχε ρητή απαγόρευση για την επίλυση ζητημάτων ύδρευσης, θέμα που επίσης θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στην παρούσα συγκυρία. Σε σχέση με την περιοχή που θα αρδεύσει το Φράγμα, τόνισε  ότι αποτελεί υπόθεση όλων η άρδευση μέσω του Φράγματος να επεκταθεί σε όσο το δυνατόν ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των προτεινόμενων περιοχών Οινούντος και Θεραπνών . Ο κ. Βερούτης ανέδειξε την σημασία εκπόνησης μελετών , ώστε οι επόμενες γενιές να μπορούν να τις αξιοποιήσουν, πράγμα που έκανε σε μεγάλο βαθμό η Νομαρχιακή αρχή Φούρκα και οι οποίες αξιοποιούνται σήμερα και κάλεσε όλους να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της καλύτερης δυνατής αξιοποίησης του έργου της Κελεφίνας μέσω μιας ενωτικής περαιτέρω δραστηριοποίησης όλων.
Ο κ. Γιάννης Ράλλης, τεχνικός Σύμβουλος του Δημάρχου Σπάρτης, έκανε μία ανασκόπηση του έργου του Φράγματος Κελεφίνας και ανέδειξε το γεγονός ότι το έργο πρέπει να έχει ολοκληρωθεί σε μία 5ετία, δηλαδή πέραν της ισχύος του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014- 2021, στο οποίο έχει ενταχθεί η χρηματοδότηση του έργου, πράγμα που επιβάλλει εγρήγορση και επιτάχυνση των διαδικασιών. Τόνισε ότι πρέπει να προβλεφθεί η επίλυση των προβλημάτων ύδρευσης που θα προκληθούν από την καταστροφή των πηγών ύδρευσης λόγω του Φράγματος στην περιοχή Οινούντος καθώς και η άρδευση προς τις περιοχές των πρώην Δήμων Οινούντος και Θεραπνών. Διευκρίνισε ο κ. Ράλλης ότι ο Δήμος Σπάρτης , όπου ανήκει το σύνολο των παραπάνω κοινοτήτων θα συμβάλει με τις απαιτούμενες ενέργειές του ώστε  να διευθετηθούν θέματα δικής του αρμοδιότητας σε σχέση με τον εξορθολογισμό της διαχείρισης του ύδατος με την κατασκευή κλειστών συστημάτων άρδευσης , όπου αυτά δεν υπάρχουν, προκειμένου να περιορίσει την σπατάλη νερού , θα παρακολουθήσει με πολύ συστηματικό τρόπο την εξέλιξη του έργου του Φράγματος  και συναινεί απολύτως στον προσανατολισμό της άρδευσης των ελαιοπαραγωγικών περιοχών σύμφωνα με τις προτάσεις της Ομάδας Πρωτοβουλίας
Στην συνέχεια έλαβε τον λόγο ο πρώην Νομάρχης Λακωνίας κ. Κώστας Φούρκας, ο οποίος αναφέρθηκε στο ιστορικό του έργου , αναφέρθηκε στην εκπονηθείσα μελέτη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης σχετικά με τις περιοχές όπου μπορούν να γίνουν Φράγματα στην Λακωνία, στους λόγους για τους οποίους επελέγη η Κελεφίνα αντί των άλλων περιοχών, στις δυσκολίες των μελετητών  να πάρουν πληροφορίες  στην συνέχεια από την μετεξελιχθείσα ΠΕ Λακωνίας. Στην συνέχεια ο κ. Φούρκας επεσήμανε την αναγκαιότητα να εξετασθεί η δυνατότητα και ύδρευσης των κοινοτήτων Κλαδά, Αφυσού και Κοκκινόραχης από το νερό του Φράγματος δεδομένων των αναγκών στις συγκεκριμένες περιοχές.
Στην ομιλία του ο Πρόεδρος του Συλλόγου Γεωπόνων Λακωνίας κ. Γιώργος Μπουραζάνης τόνισε ότι η κατάργηση των Υπηρεσιών Εγγείων Βελτιώσεων ήταν μεγάλο λάθος και πρέπει να επανεξετασθεί η διοικητική διάσταση της διαχείρισης των υδάτων στις Περιφέρειες και στις Περιφερειακές Ενότητες. Τόνισε ότι η πηγή χρηματοδότησης προσδιορίζει και τον χαρακτήρα του φράγματος, όπως και το γεγονός ότι η πλήρωση του φράγματος αποτελεί πάντα ένα στοίχημα για τους μελετητές και τις πηγές χρηματοδότησης καθώς και για την πιθανή αναγκαιότητα πραγματοποίησης έργων στεγανοποίησης. Διευκρίνισε ότι η ποιότητα του  κατασκευαστή είναι καθοριστικής σημασίας και η απόλυτη τήρηση των προδιαγραφών της μελέτης προσφέρει τις απαραίτητες εγγυήσεις για την ορθή λειτουργία του φράγματος, τόνισε την σημασία της οικολογικής παροχής, δηλαδή της διατήρησης της ροής ποσότητας ύδατος στο ποτάμι για την διασφάλιση της περιβαλλοντικής διάστασης του έργου. Σημαντική ήταν η αναφορά του κ Μπουραζάνη σχετικά με την μη αξιοποίηση των μελετών Άνω και Μέσου ρου Ευρώτα της διεύθυνσης εγγείων βελτιώσεων αναφορικά με τις εκτάσεις που προβλέπεται να αρδευτούν, εφ΄ όσον η δέσμευση νερού για το φράγμα αυτομάτως το αποστερεί από τον μέσο ρου του Ευρώτα. Για τον λόγο αυτό τόνισε την σημασία του φορέα που πρέπει να συσταθεί τόσο για την ορθή διαχείριση του φράγματος , όσο και για την συντήρησή του, η οποία είναι απαραίτητο να προβλεφθεί,  λόγω της ιδιαιτερότητας του έργου. Σημαντική τέλος υπήρξε η παρατήρησή του  για το κόστος της άρδευσης από το φράγμα των περιοχών που σήμερα ανήκουν σε ΤΟΕΒ και γι’ αυτό πρέπει να αξιολογηθεί.
Στο κλείσιμο της Ημερίδας μίλησε ο βουλευτής Λακωνίας  κ. Αθανάσιος Δαβάκης , επιλέγοντας να ακούσει πρώτα τα θέματα των εισηγητών. Τόνισε την αξία και την ουσιαστική σημασία της ημερίδας και επεσήμανε την ύπαρξη των σημαντικών μελετών που ευρίσκονται στα αρχεία των υπηρεσιών και δεν αξιοποιούνται. Επικρότησε την πρωτοβουλία του κ. Σταύρου Αραχωβίτη να εντάξει ως Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης το έργο σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα και επισήμανε τα στάδια των απαλλοτριώσεων που είναι αναγκαίο να επισπευσθούν με την σύνταξη του κτηματολογικού πίνακα και την επιτάχυνση  των πληρωμών. Τόνισε στην συνέχεια ο κ. Δαβάκης την διερεύνηση της δυνατότητας αύξησης των στρεμμάτων που μπορούν να αρδευτούν και διάβασε από το κείμενο της  μελέτης την αναφορά στην ανάγκη διοχέτευσης του νερού στις περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα έλλειψης νερού .Έκλεισε την τοποθέτησή του αναφερόμενος στην αναγκαιότητα της από κοινού διεκδίκησης της καλύτερης δυνατής αξιοποίησης του νερού του Φράγματος της Κελεφίνας.
Η Ημερίδα ολοκληρώθηκε με μία πολύ εποικοδομητική συζήτηση μεταξύ των θεσμικών παραγόντων και με την δέσμευση να υπάρξει συστηματική παρακολούθηση της εξέλιξης των διαδικασιών προκειμένου στο τέλος του 2021 να έχει αναδειχθεί ο ανάδοχος του έργου και να ξεκινήσει η κατασκευή του Φράγματος.
H Oμάδα Πρωτοβουλίας  εκφράζει θερμές ευχαριστίες  προς τους βουλευτές του νομού μας κ. Δαβάκη, κ. Κρητικό και κ. Αραχωβίτη για την πολύ εποικοδομητική παρουσία τους, τον συνθετικό και συναινετικό τους λόγο, προς τον Αντιπεριφερειάρχη Λακωνίας, κ. Βερούτη, για την θετική του ανταπόκριση και την συναίνεσή του για τις περαιτέρω απαιτούμενες ενέργειες , προς τον Θεματικό Αντιπεριφερειάρχη κ. Τζινιέρη για την χρήσιμη ενημέρωση σχετικά με τις πιο πρόσφατες εξελίξεις σε σχέση με την οριστικοποίηση της μελέτης και την υλοποίηση του έργου, προς τον Τεχνικό Σύμβουλο του Δημάρχου Σπάρτης κ. Ράλλη για τις διευκρινίσεις που παρείχε από πλευράς Δήμου, προς τον πρώην Νομάρχη Κώστα Φούρκα που με την παρέμβασή του συνέβαλε στην ανάδειξη της εικόνας του όλου έργου από την εκκίνησή του και φυσικά προς τον Πρόεδρο του Συλλόγου Γεωπόνων Λακωνίας κ. Μπουραζάνη, για τις πολύ εύστοχες και αναλυτικές παρατηρήσεις και επισημάνσεις του. Θεωρεί δε ότι αυτή η απολύτως συναινετική συνομιλία όλων των θεσμικών παραγόντων είναι  όρος και προϋπόθεση για την επίτευξη του τελικού στόχου που είναι η βελτίωση του εισοδήματος των παραγωγών και η αύξηση του παραγωγικού δυναμικού της περιοχής αναφοράς του αναπτυξιακού αυτού έργου της Λακωνίας
Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τα Μέσα Ενημέρωσης για την υποστήριξή τους.