Συνεργασία για ένταξη του Μανιάτικου Μοιρολογιού στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Α ΦΑΣΗ
Το Ινστιτούτο Σπάρτης με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνει τη συνεργασία του με το Δήμο Ανατολικής Μάνης με σκοπό την αίτηση ένταξης του Μανιάτικου Μοιρολογιού στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και συνεπακόλουθα στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Τα μοιρολόγια καλλιεργήθηκαν ιδιαίτερα στη Μάνη, όπου η άγονη και βραχώδης χερσόνησος και η ιστορική σύνδεση με την Αρχαία Σπάρτη μεταγγίζουν στους κατοίκους ασυμβίβαστο χαρακτήρα, αυστηρά ήθη, σκληρά έθιμα, ελευθερία, θυσίες, καθώς και ειλικρίνεια, ψυχικό θάρρος, φιλότιμο και φιλοπατρία. Το Μανιάτικο Μοιρολόι αποτελεί άμεση πολιτιστική συνέχεια μιας μακραίωνης κοινωνικής πρακτικής που ανάγεται στην εποχή του Ομήρου και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την περιοχή. Στη Μάνη το μοιρολόι αποτελεί επάγγελμα, που το ασκούν κατά κύριο λόγο γυναίκες, ενώ η θεματολογία του έχει ένα ιδιαίτερο καταθλιπτικό χαρακτήρα και εκφράζει περισσότερο τον πόνο για το χαμένο, παρά τη λυτρωτική κάθαρσή του. Το μοναδικό και εκλεπτυσμένο αυτό είδος προφορικής έκφρασης προσιδιάζει σε αξία των υπολοίπων ειδών λαϊκής τέχνης του τόπου μας.
Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά συνιστά ζωντανή πραγματικότητα που αλλάζει, εξελίσσεται, μετασχηματίζεται, εμπλουτίζεται, προσαρμόζεται και μεταβιβάζεται στις επόμενες γενεές παρακολουθώντας τους κοινωνικούς και πολιτισμικούς μετασχηματισμούς. Σήμερα παρά ποτέ απαιτείται η διεθνής αναγνώριση και κατοχύρωση του Μανιάτικου Μοιρολογιού ως άυλο πολιτιστικό στοιχείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ούτως ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του, καθώς και το πλαίσιο στο οποίο θα παραμείνει ζωντανό, θα ασκηθεί και θα μεταβιβαστεί στις επόμενες γενιές, διατηρώντας το νόημα που του αποδίδει η κοινότητα της Μάνης.
Η μέχρι σήμερα διαρκής και χωρίς απομείωση παρουσία του Μανιάτικου Μοιρολογιού στην καθημερινότητα και στην κουλτούρα της Μάνης, η ένθερμη υποστήριξη της πρότασης από τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο της Ανατολικής Μάνης καθώς και το εξειδικευμένο προσωπικό του Ινστιτούτου Σπάρτης αποτελούν εχέγγυα για την επιτυχημένη πορεία της αίτησης και την μετέπειτα παγκόσμια αναγνώριση.
Β ΦΑΣΗ
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη διαδικασία υποβολής προτάσεων για την εγγραφή στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, δημοσιεύθηκαν τη Δευτέρα 16 Μαρτίου 2020, οι Δηλώσεις Πρόθεσης Υποβολής Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που κατατέθηκαν στη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΔΙΝΕΠΟΚ) του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ) και συνάδουν κατ΄ αρχήν με το πνεύμα που διέπει τη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) και την εφαρμογή της στη χώρα μας.
Με ιδιαίτερη χαρά, το Ινστιτούτο Σπάρτης και ο Δήμος Ανατολικής Μάνης ανακοινώνουν στους πολίτες της Λακωνίας ότι η υποψηφιότητα του Μανιάτικου Μοιρολογιού προκρίθηκε στη Β’ Φάση της εν λόγω διαδικασίας. Συντάκτες της Δήλωσης Πρόθεσης Υποβολής Δελτίου υπήρξαν η κα Αναστασία Κανελλοπούλου με την ιδιότητα της Φιλολόγου και Προέδρου του Ινστιτούτου Σπάρτης και ο κ. Αθανάσιος Βλήτας με την ιδιότητα του Ιστορικού και Υποψήφιου Διδάκτορα στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών.
Τα μοιρολόγια της Μέσα Μάνης αποτελούν μια ιδιαίτερη καλλιτεχνική έκφραση του πένθους, γραμμένα για το συγκεκριμένο νεκρό, με αναφορά στη ζωή και στα κατορθώματά του, προσφέροντας έτσι πλούσια ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία για την περιοχή καταγωγής του νεκρού. Γραμμένα σε ιαμβικό οχτασύλλαβο, μοναδικά στο είδος τους, αναπαράγονται μέχρι σήμερα πιστά από τις μοιρολογίστρες. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των παραδόσεων της Μάνης και με την ιστορική τους συνέχεια αναδεικνύουν το μοναδικό πολιτιστικό φορτίο της Μάνης.
Καλούμε όλους τους φορείς και τα φυσικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται να συνδράμουν με οποιοδήποτε τρόπο στην προσπάθειά μας για την ανάδειξη αυτού του μοναδικού πολιτιστικού στοιχείου του τόπου μας ως Μνημείου Άυλης Εθνικής και Παγκόσμιας Κληρονομιάς, να επικοινωνήσουν μαζί μας το συντομότερο δυνατό μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο institoutospartis@gmail.com ή τηλεφωνικά στο 6984578189.